Virtual Reality in de Ouderenzorg

De opdracht

TBinnovators is gevraagd een experiment op te zetten om te onderzoeken of Virtual Reality een bijdrage zou kunnen leveren aan het welzijn van ouderen met dementie.

Aanleiding opdracht

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat VR kan bijdragen aan het  verlagen van de ervaren pijn,  het motiveren tot beweging (fun factor) en het prikkelen van de cognitieve functies. Er is echter nog maar weinig bekend over de effecten van Virtual Reality (VR) bij ouderen met dementie. 

Aanpak

De eerste stap betrof het vormen van een consortium tussen de volgende sectoren:

• Zorgpraktijk (Vivantes en Novicare)
• Onderzoek (Zuyd Hogeschool)
• Onderwijs (Maastricht Academy of Media Design and Technology)
• Bedrijfsleven (Human XR)

Ook is voor de start van het traject goedkeuring aangevraagd bij de Medisch Ethische ToetsingsCommissie (METC).

Na het vormen van het consortium en het verkrijgen van de METC-goedkeuring zijn door de Specialist Ouderengeneeskunde en Verpleegkundige Ouderenzorg bewoners geselecteerd (met Zorgzwaarte Pakket 5 MB). Bij deze selectie is o.a. rekening gehouden met factoren als visus en agitatiegrens. In totaal zijn 17 cliënten geselecteerd. Nadat de bewoners waren geselecteerd zijn diverse inspiratiebijeenkomsten gehouden voor familie en mantelzorgers van de betreffende bewoners. In deze bijeenkomsten konden de mantelzorgers zelf VR ervaren en werd het innovatieproject nader toegelicht. Tevens werd de mantelzorgers om toestemming voor deelname gevraagd. 

Het ontwerpproces van een VR-wereld begint met het leren kennen van de doelgroep. Om de doelgroep (ouderen met dementie) te leren kennen hebben de studenten een dagdeel doorgebracht op de afdeling psychogeriatrie. Hier hebben de studenten gesprekken gevoerd met bewoners en geobserveerd. Na het praktijkbezoek hebben de studenten hun kennis aangevuld met literatuur over dementie.

Op basis van de praktijkervaring en literatuur zijn de studenten gaan nadenken over potentiële VR-werelden. In een presentatie aan het consortium hebben de studenten hun ideeën en prototypen gepresenteerd en toegelicht. Na feedback van het consortium zijn de studenten de VR-wereld daadwerkelijk gaan bouwen. Dit resulteerde in diverse mooie VR-werelden, zoals een onderwaterwereld, kermis en boerderij. 

Resultaat

Het project heeft vanuit het consortium enkele mooie VR-omgevingen opgeleverd voor ouderen met dementie. Er waren mooie (emotionele) reacties van bewoners en familieleden waar te nemen. In het vakblad ICT&Health zijn de “lessons learned” van het project beschreven.